Terugblik ambitietafel Goed op weg naar leren voor de praktijk - 11 februari 2020

Op 11 februari 2020 namen ruim 75 deelnemers deel aan de ambitietafel over Goed op weg naar leren voor de praktijk.

De start was op Praktijkschool de Viaan met informatie van directeur Maud Croes over het praktijkonderwijs, filmportretten gemaakt door Ruud Davris en de ervaringsverhalen van 2 moeders.

In de bus op weg naar het PCC kwamen de gesprekken tussen de deelnemers los en werden ervaringen en kennis uitgewisseld aan de hand van reflectievragen.

Op het PCC Oosterhout werd het hoofdgerecht geserveerd en vertelde directeur Johan Dekker over de basisberoepsgerichte leerweg.

Aan 8 thematafels bogen de deelnemers zich onder leiding van experts over de vragen:

• Wanneer praktijkonderwijs, wanneer VMBO basisberoeps?
• Hoe ziet een onderwijsdag eruit?
• Welke ondersteuning en begeleiding wordt gebonden?
• Wat is het toekomstsperspectief van de leerling?
• Hoe kan de beeldvorming over, het imago van dit onderwijs verbeterd worden?

In de bus terug naar de Viaan werd nagepraat over de vraag:

• Wat heeft je geprikkeld, verbaasd, geraakt?

Hieronder vindt u een verkorte weergave van de opbrengsten van de ambitietafel.
Om privacy redenen is het helaas niet mogelijk de filmportretten van de geïnterviewde jongeren te delen.

De informatie over praktijkonderwijs en basisberoepsgerichte leerweg

Reflectievragen: de eerste ronde

Welke informatie heb je nodig?

• Deze dag geeft een heel goed beeld en heeft mijn vooroordelen over praktijkonderwijs weggenomen.
• Met leerlingen en ouder de school bezoeken! Kijken = weten
• Meedraaien met een lesdag
• Een goede presentatie die je kunt delen met PO-scholen voor info avonden voor ouders en leerlingen
• Toekomstverhalen van oud-leerlingen

Welke kansen zie je voor het kind binnen het praktisch onderwijs?

• Laten zien waar het kind goed in is
• Succeservaringen opdoen
• Zijn/haar eigen route volgen en daarbij (bijna)oneindig mogen vallen en opstaan. Leren door te doen en te zijn wie je bent.
• Leerlingen kunnen heerlijk met hun handen werken om op deze manier hun talenten te benutten
• Ergens in ‘uitblinken’. Leren op een manier die bij je past
• Beoordeeld worden op wat je kunt, positief zelfbeeld
• Hopelijk weer het plezier om leren terugvinden

• Meer persoonlijke aandacht door kleinere klassen
• Eindelijk iets doen wat binnen je mogelijkheden ligt
• Stapsgewijs ontwikkelen, doelen bereiken

Welke uitdagingen zie je voor het kind binnen het praktisch onderwijs?

• Het vooroordeel over deze vorm van onderwijs
• De omslag maken van ‘Ik kan niet’ naar ‘Kijk wat ik kan’.
• Confrontatie met het imago. Belangrijk: basisonderwijs goed voorlichten.
• Een veel langere weg naar een MBO-3 of MBO-4 diploma
• Minder keuze in wat je kunt gaan doen.
• Al op jonge leeftijd in het werkend leven

Samenvatting van de gesprekken aan de thema tafels op het PCC

Wanneer kiezen voor praktijkonderwijs, wanneer voor VMBO basisberoepsgericht?
Aan tafel is veel uitleg gegevens over het technische deel. Ouders vragen zich af: hoe kies je nu en op grond waarvan. Wat is een nu een juiste keuze? Ouders hebben behoefte aan hulp daarbij.

Scholen wees je bewust dat deze vraag leeft. Er is teveel onbekend, ook dat je hierbij hulp kunt krijgen vanuit samenwerkingsverband (aandachtspunten basis leerkrachten).

Leerkrachten geven dat de toelatingseisen niet altijd eenduidig/congruent lijken te zijn. En vragen zich af: waarom zijn de criteria zo hard (IQ etc), wat als het kind nog spurt heeft in groep 8. Hoe zit dat dan? Wordt er niet te eenzijdig gekeken? Ook is gesproken over de vraag wie er nu bepaalt of Pro of BB wordt. En dat het nuttig is bij die afweging eerder het voortgezet onderwijs te betrekken.

In het algemeen werd opgemerkt/gevraagd:

• Is een combinatie van Pro en BB ook mogelijk, zodat je de keuze iets later kan maken en wat meer tijd te nemen voor het bepalen van de juiste keuze voor het kind ?
• De context van de basisschool is ook belangrijk bij de keuze. Van belang of er veel begeleiding is geweest, is het een grote basis school etc. Dit is van belang voor kans van slagen op voortgezet onderwijs.
• Er is weinig inhoudelijke terugkoppeling naar de basis school vanuit Pro en BB (anders dan alleen de harde cijfers). Bijvoorbeeld hoe is het lezen nu verder ontwikkeld etc.

De aanbeveling voor basis en voortgezet onderwijs was om samen de doorstroom te bevorderen, samen op tijd de keuze te maken en te zorgen voor goede terugkoppeling over en weer (zodat er meer leervermogen ontstaat, ervaringen delen).

Voorkant reflectiekaartjes, gemaakt door Celine en Jill

Hoe ziet een onderwijsdag eruit?
Over het Praktijkonderwijs werd verteld over de concrete invulling van de dag. Er is veel structuur in de dag, de start van de dag is met de mentor. Er zijn kleine praktijkgroepen, 8 -12 leerlingen per groep, De docenten zijn steeds op zoek om binnen de lessen zoveel mogelijk recht te doen aan individuele leervragen van leerlingen. Er zijn verschillende projecten in het basisonderwijs (groeiklas, skills 8) waar kinderen die graag leren in de praktijk dit al eerder kunnen ervaren.

Over de Basisberoepsgerichte leerweg werd verteld dat ook hier aandacht is voor het individu, maar dat het kind ook in de klas in groepsverband moet kunnen werken .

Wat is het toekomstsperspectief van de leerling?
De doorstroom van de Basisberoepsgerichte leerweg richting MBO2. Het aantal opleidingen op niveau 2 is beperkt, dus het is vaak puzzelen wat past. Soms is het onduidelijk welke MBO2 opleiding je moet doen als je de mogelijkheid om doorstroom MBO3 / MBO4 wilt openhouden. Er is de mogelijkheid een zogenaamd stapeltraject te doen, eerst BBL en dan in 1 jaar kader doen. Voor sommige leerlingen is dat een mooie mogelijkheid, zodat je in 1 jaar kan instromen op niveau 3 of 4 (dan hoef je niet eerst niveau 2 te doen). Belangrijk is: breek niet direct het toekomst perspectief, het toekomstbeeld van de leerling af. De wens van de leerling kan bv fysiotherapie zijn, daarvoor is HBO nodig, maar het doel kan mogelijk ook via tussen stappen bereikt worden

Welke ondersteuning en begeleiding wordt geboden?
Het zou goed zijn na te denken over een vorm van onderwijs voor 10-14 jarigen, omdat jongeren die anders leren soms al in groep 6 afhaken. Het zou mooi zijn als je begeleiding zoals op Pro en BBL al eerder op de basisschool in zou kunnen zetten. Het is belangrijk dat de mogelijkheid van het Praktijkonderwijs eerder op de basisschool in beeld komt en dat dat op een positieve manier gebeurd.

Een vraag die is blijven liggen: wat als het IQ hoger is dan 85 en er leerachterstand is vanwege dyslexie en duscalculie?

Hoe kan de beeldvorming/imago verbeterd worden?
Er is sprake van angst: hoe leerlingen op elkaar reageren, hoe ouders reageren, hoe de samenleving er op reageert. De informatie over leren voor de praktijk staat niet standaard op het programma in de voorlichting , dus niet iedereen is er bekend mee. En onbekend maakt onbemind. Een bijeenkomst zoals deze zou verplichte kost moeten zijn voor alle leerkrachten van groep 7 en 8.

Voorkant reflectiekaartje, gemaakt door Marc

Wat ook nadelig werkt is dat de insteek van het onderwijs teveel eenzijdig opbrengst gericht is. Daar zou je ook in de basis iets aan moeten doen. De vraag is dan daarbij: hoe leg je de accenten in het onderwijs zo, dat het voor iedereen het juiste biedt. Zouden er scholen zijn waar je naar een andere invulling van het onderwijs zou kunnen kijken (klein beginnen)?

Tot slot: de reflectievragen op de terugweg in de bus naar De Viaan

Wat heeft je geprikkeld, verbaasd of geraakt?

Geprikkeld:

• Deze avond is een must voor ouders, leerkrachten basisonderwijs groep 7 en 8, intern begeleiders
• Als leerkracht PO heeft de middag mij gesterkt om mij nog meer in te zetten voor het (h)erkennen van deze groep leerlingen
• Mooi, de individuele begeleiding bij Pro
• Ook binnen het pro mag er veel aandacht zijn voor het imago, wat leren ze wel en wat zijn hun talenten

Verbaasd:

• Nog zoveel onbegrip bij de maatschappij
• Superfijn dat de klassen zo klein zijn, zoveel aandacht voor de kinderen
• De hoeveelheid zorg die aan de leerlingen wordt besteed
• De uitstroom mogelijkheden van Pro
• Nazorg van het praktijkonderwijs
• De logheid van het systeem (Pro vs BB)
• Hoeveel partijen er bij betrokken zijn maar zo weinig van elkaar weten
• Dat Pro zo onbekend is op de basisscholen. Beginnen op de PABO?
• Te grote onduidelijkheid tussen Pro - BB. De scheidslijn tussen Pro – BB is niet duidelijk. Nog steeds twijfel.

Geraakt:

• Passie van collega’s
• Betrokkenheid bij het kind en de openheid. De bereidheid tot overleg
• De veerkracht van de jongeren in de filmportretten is fantastisch. Ontroerd!
• Als ouder heeft het ouder verhaal mij geraakt. Wat een herkenning!

Overige opmerkingen

• Ouders die verdrietig zijn, omdat hun kind niet gelukkig is op de basisschool en zij nu voor de keuze Pro of BB staan. Worstelden met het imago van dit type onderwijs
• Scholen eerder betrekken, vanaf groep 7
• Ik liep mee met de rondleiding en was snel dol enthousiast. Denk echt dat mijn zoon op zijn plek is op De Viaan
• Een hele waardevolle middag/avond om samen te kijken naar de mogelijkheden voor het “niet” gemiddelde kind. Mooie ervaringen gehoord en veel vragen beantwoord
• Huiswerk op school à thuis geen strijd
• Kleine klassen, aandacht voor de kinderen
• Veel geleerd over toelating, type leerlingen en vooral de kansen die geboden worden
• Wat zou het mooi zijn als tussen Pro en BB een soort dakpanklas komt
• Een mooie manier om samen uit te wisselen. Ik denk een goede start, wanneer gaan we verder?
• Procedure moet duidelijker
• Complimenten voor de opzet en organisatie van deze bijeenkomst

Het vervolg
De intentie was om medio maart een besluit te nemen om jaarlijks voorlichting soortgelijk als deze ambitietafel te laten plaatsvinden. Door de perikelen rond Corona is het overleg waarin dit zou worden afgesproken, uitgesteld.

U wordt hierover later geïnformeerd op de website van het samenwerkingsverband www.swvnk.nl.