Update project hoogbegaafdheid - schooljaar 2020-2021

Naar aanleiding van verstrekking van een vierjarige subsidie door het ministerie van OCW s het samenwerkingsverband vo Noord-Kennemerland een project gestart om passend onderwijs voor (hoog)begaafde leerlingen te versterken. Aan het einde van dit schooljaar is het opnieuw tijd de balans op te maken met betrekking tot alle ontwikkelingen binnen het project hoogbegaafdheid.

Expertgroep hoogbegaafdheid
Bijna alle scholen met havo en vwo afdeling (HAG scholen) zijn in deze groep vertegenwoordigd met één of meerdere deelnemers. De leden hebben vaak ook een uitvoerende en/of (beoogde) spilfunctie binnen hun eigen school met betrekking tot (hoog)begaafdheid en velen van hen volgen de RITHA specialistenopleiding. De expertgroep is dit schooljaar driemaal online bijeengekomen; in november 2020, maart en juni 2021. Tijdens deze bijeenkomsten worden projectactiviteiten besproken, wisselen we met elkaar uit over de stand van zaken op elke school en bespreken we inhoudelijke thema’s, zoals begaafdheidsbeleid en versnellen. Deze onderlinge uitwisseling en kennisdeling leidt tot uitbreidende knowhow en mogelijkheden op alle betrokken scholen. Een hele mooie ontwikkeling!

Deskundigheidsbevordering
In dit schooljaar hebben vier scholen gebruik gemaakt van een incompany scholingsaanbod (hoog)begaafdheid via het samenwerkingsverband. Door de lockdown als gevolg van het coronavirus heeft de uitvoering op diverse scholen vertraging opgelopen en zal in het nieuwe schooljaar worden opgestart of hervat. Ook in het komende schooljaar zullen een aantal nieuwe scholen gebruik gaan maken van een incompany training.

Negen mensen van zes verschillende scholen zijn in januari gestart met de RITHA HB specialistenopleiding; een intense post-academische studie die hen opleidt tot begaafdheidsspecialist. Er wordt veel van hen gevraagd, maar de meerwaarde van de opleiding wordt nu al sterk ervaren door de deelnemers.

Via de consult functie vanuit het samenwerkingsverband waarbij de inhoudelijk HB deskundige mee kan denken met de scholen over manieren waarop zij (nog beter) kunnen afstemmen op de onderwijs- en/of ondersteuningsbehoeften van (hoog)begaafde leerlingen, wordt deze meerwaarde ook al opgemerkt. De mogelijkheden van scholen en de kwaliteit van begeleiding van (hoog)begaafde leerlingen nemen zichtbaar toe! Veel scholen maken gebruik van de ondersteuning door de HB deskundige, ook het vso en het CLEO. Er wordt niet alleen in MDO’s meegedacht, maar soms ook geobserveerd en/of direct gespard met begeleiders van (hoog)begaafde leerlingen, zodat dichtbij de dagelijkse praktijk kan worden aangesloten.

Vervolg op nulmeting
Aan het einde van schooljaar 2019-2020 voerde de projectcoördinator met bijna alle HAG scholen een gesprek om de stand van zaken op de betreffende school in kaart te brengen met betrekking tot passend onderwijs voor (hoog)begaafde leerlingen. De scholen ontvingen naar aanleiding hiervan een persoonlijke analyse met aanbevelingen voor verdere ontwikkeling. Verder is op basis van deze gesprekken een regionaal overzicht gemaakt, zodat zowel de expertgroep als het samenwerkingsverband goed zicht heeft op welke mogelijkheden en ervaring op welke school aanwezig is. Zo kunnen we optimaal van elkaars knowhow gebruik maken. In de eerste maanden van het nieuwe schooljaar 2021-2022 willen we, nu we halverwege de looptijd van dit project zijn, als vervolg op de zogenaamde ‘nulmeting’ opnieuw een gesprek met elke school voeren. In dit gesprek willen we terugblikken, reflecteren op de huidige situatie en voortuitkijken; wat zijn de ervaringen en mogelijkheden van de scholen met en voor hun (hoog)begaafde leerlingen, wat zijn hun ambities en wat is nodig om deze te realiseren?

Po-vo overgang
Samen met het samenwerkingsverband po en scholen voor basisonderwijs maken we mooie stappen om de overgang van basis- naar voortgezet onderwijs voor (hoog)begaafde leerlingen te verbeteren in onze regio. Er heeft uitgebreid overleg plaatsgevonden over wat voor deze doelgroep leerlingen van belang is bij hun overgang, welke risicofactoren we voor hen herkennen en wat beide onderwijssoorten kunnen doen om hierin zowel preventief als curatief te ondersteunen. Aan het begin van het nieuwe schooljaar zullen we een concreet advies uitbrengen aan de netwerkgroep 10-14 over het aanpassen/-vullen van het formulier voor de warme overdracht, zodat deze nog kan worden opgenomen in de procedure voor 2021-2022.

Basisscholen en consulenten po kunnen voor (hoog)begaafde basisschoolleerlingen waarover vragen bestaan en/of bij wie kwetsbaarheid wordt ervaren met betrekking tot een kansrijke overstap naar het voortgezet onderwijs, contact opnemen met Ingrid Twaalfhoven, consulent samenwerkingsverband vo Noord-Kennemerland. Zij kan in een vroeg stadium meedenken over een passende onderwijsplek en/of -oplossing in het voortgezet onderwijs in onze regio. Haar contactgegevens zijn terug te vinden deze pagina op de website.

Samen met de netwerkgroep hoogbegaafdheid van samenwerkingsverband passend primair Onderwijs Noord-Kennemerland, organiseren we in januari 2022 twee bijeenkomsten voor de HB coördinatoren van de werkgebieden en scholen po en de HB specialisten van de vo scholen uit de regio Noord-Kennemerland. Een bijeenkomst vindt plaats in Heerhugowaard en één in Alkmaar. Het doel van deze bijeenkomsten is om elkaar te leren kennen, kennis te delen en ervaringen te bespreken. Op deze manier beogen we betere afstemming op en samenwerking met elkaar te stimuleren.

Extra ondersteuning
Sommige (hoog)begaafde leerlingen hebben extra ondersteuning nodig bij hun ontwikkeling en/of schoolgang, bijvoorbeeld op het gebied van leren leren, faalangst of zelfbeeld. Deze ondersteuning kan worden verzorgd door de eigen school. Echter, soms is dit niet genoeg en/of heeft de school nog niet de benodigde expertise en/of ondersteuningsstructuur voor dergelijke coachende begeleiding. Daarom willen we vanuit het project een pilot starten waarin we deze extra ondersteuning voor leerlingen die dit aantoonbaar nodig hebben faciliteren. We houden u hierover op de hoogte.

Intensieve ondersteuning
Voor leerlingen met zowel kenmerken van (hoog)begaafdheid als kenmerken van leer- en/of gedragsproblemen (zogenaamde dubbel bijzondere leerlingen), onderzoeken we in welke vorm we hen passend onderwijs kunnen bieden tot aan hun eindexamen. Speciaal voortgezet onderwijs (vso) in de eigen regio biedt geen vwo aan en de Trajectplusklas biedt als bovenschoolse voorziening havo/vwo aan voor leerlingen met intensieve ondersteuningsbehoefte tot en met het derde leerjaar. Aangezien het om een zeer kleine groep leerlingen met zeer specifieke behoeften gaat, vraagt het veel zorgvuldigheid om tot een passend advies te komen. Ook hierover volgend schooljaar meer.

Samenwerking onderwijs-jeugd/gezinshulp
Het samenwerkingsverband streeft naar het verder optimaliseren van de samenwerking tussen onderwijs, gemeenten en jeugd/gezinshulp wanneer een (hoog)begaafde jongere zorg nodig heeft. Er is contact gelegd met de J&G coaches en met de jeugddeskundigen van de gemeenten. Samen hebben we inmiddels goed zicht op de jeugd- en gezinshulp aanbieders in onze regio met specifiek aanbod voor en/of expertise op het gebied van (hoog)begaafdheid. Wij zouden in het schooljaar 2021-2022 graag in gesprek gaan met zowel HB specialisten van de vo scholen en deze zorgaanbieders om te verkennen hoe er door betere samenwerking nog meer kan worden bijgedragen aan ontwikkeling bij (hoog)begaafde jongeren en hun gezin.