Nu gratis voor onderwijsinstellingen: actieplan wat te doen na een (poging tot) suïcide

Een (poging tot) zelfdoding van een leerling heeft enorme impact op medeleerlingen en medewerkers van scholen. Hoe kun je als onderwijsinstelling in dit geval adequaat en zorgvuldig reageren? 113 Zelfmoordpreventie en het Trimbos-instituut ontwikkelden actieplannen voor het voortgezet onderwijs, mbo en hoger onderwijs. De actieplannen bieden medewerkers handvatten hoe te handelen na een (poging tot) suïcide om trauma en kopieergedrag te voorkomen.

De actieplannen zijn gratis te downloaden.

De actieplannen zijn ontwikkeld vanuit het Landelijke Agenda project ‘Ondersteuning voor scholen: hoe te handelen na een (poging tot) suïcide‘. Projectleider Elke Elzinga, onderzoeker bij 113 Zelfmoordpreventie: “Zelfdoding is de belangrijkste doodsoorzaak onder jongeren van 10 tot 25 jaar. De impact op de omgeving na een (poging tot) zelfdoding is enorm. Een leeftijdsgenoot verliezen aan zelfdoding kan een traumatische ervaring zijn voor jongeren. Uit onderzoek blijkt dat met name kwetsbare jongeren twee jaar lang een hoger risico hebben op suïcidale gedachten of gedrag. Daarom is het voor scholen ontzettend belangrijk om adequaat te reageren. Met gecoördineerde ondersteuning kun je als onderwijsinstelling de negatieve gevolgen van een zelfdoding op medeleerlingen en medewerkers beperken. Tijdens het vooronderzoek, mede mogelijk gemaakt door financiering van het UvA Centre for Urban Mental Health, bleek uit gesprekken met scholen dat er veel behoefte is aan handvatten in deze hectische en emotionele tijd. De actieplannen bieden onderwijsinstellingen tips en checklists waar ze op kunnen terugvallen in een periode waarin er veel op ze afkomt.”

Actieplannen afgestemd op type onderwijs
De basis voor de actieplannen is een protocol voor mbo-scholen dat vorig jaar is ontwikkeld door het Trimbos-instituut. Jeroen Baar, onderzoeker bij het Trimbos-instituut: “Vervolgens hebben we interviews afgenomen met medewerkers in het voorgezet onderwijs, mbo en hoger onderwijs om te onderzoeken hoe we de inhoud het best kunnen afstemmen op de specifieke context van deze onderwijsinstellingen. Denk aan de leeftijd van de leerlingen, de samenstelling van de klassen en de manier waarop het onderwijs is ingericht. Uiteindelijk hebben we voor elk onderwijstype twee actieplannen ontwikkeld: één voor een poging tot suïcide van een leerling en één voor suïcide van een leerling.”

De inhoud van de actieplannen
De actieplannen bieden duidelijke handvatten hoe je als onderwijsinstelling adequaat en zorgvuldig kunt handelen na een (poging tot) suïcide. “De actieplannen bieden veel informatie, maar zijn ook praktisch en toegankelijk. Zo bevatten ze voorbeeldbrieven die je kunt sturen naar ouders en leerlingen”, vertelt Jeroen. “Ook leggen we per fase duidelijk uit welke stappen je moet nemen. Wat moet je als school bijvoorbeeld doen direct na het binnenkomen van de melding, hoe reageer je de uren daarna en waar moet je aan denken in de tijd tussen het overlijden en de uitvaart? Ook behandelen we de tijd na de uitvaart en de nazorg op de lange termijn.”

Hart onder de riem
Jeroen wil met de actieplannen onderwijsinstellingen een hart onder de riem steken: “De impact van een (poging tot) zelfdoding van een leerling is enorm en zorgt voor veel onrust, onzekerheden en vragen. Wat moet je wel of juist niet doen? Je wilt er eigenlijk niet over nadenken, omdat je hoopt dit nooit mee te maken. Maar juist die voorbereiding maakt dat je beter weet wat te doen.”

Webinar 2 februari
Meer weten over goed reageren na een (poging tot) suïcide in het onderwijs? Op 2 februari van 16:00 tot 17:30 uur organiseren 113 Zelfmoordpreventie en Trimbos-instituut een webinar voor onderwijsinstellingen. In de webinar komen experts aan het woord en geven we toelichting op de actieplannen. Zo vertelt Evelien van Goor, Kwartiermaker bij 113, over haar ervaringen met het ondersteunen van scholen in het omgaan met suïcidaliteit. Ben je erbij? Meld je gratis aan.

Download het actieplan
Ga direct aan het de slag met het actieplan.

Bron: 113 Zelfmoordpreventie en het Trimbos-instituut